[CNTT] Ứng dụng công nghệ – liệu có thể thay đổi tương lai của người khiếm thính?

Trong thời đại công nghệ số, khi mọi thiết bị đều có thể “nghe” và “nói”, liệu những người không thể nghe và nói – người câm điếc – có được lắng nghe? Một nhóm sinh viên trẻ tại trường Đại học Lạc Hồng tin rằng: có thể.

Khoảng lặng” không ai nghe thấy

Tại Việt Nam, ước tính có hơn 2 triệu người khiếm thính. Họ là những người sinh ra với khiếm khuyết trong khả năng nghe – kéo theo đó là mất luôn khả năng nói. Trong môi trường sống hối hả ngày nay, khoảng cách giữa người bình thường và người câm điếc không chỉ là một rào cản giao tiếp, mà còn là một sự cô lập xã hội vô hình.

Khi người khiếm thính không thể truyền đạt ý kiến tại bệnh viện, ở trường học, tại trạm công an – họ trở thành người “vô hình” giữa cộng đồng. Ngôn ngữ ký hiệu – dù là phương tiện chính của họ – vẫn chưa được phổ cập đủ sâu rộng trong xã hội. 

Trí tuệ nhân tạo lên tiếng

Xuất phát từ một lần chứng kiến người khiếm thính bị bỏ rơi trong giao tiếp, nhóm sinh viên từ Trường Đại học Lạc Hồng đã nảy ra ý tưởng phát triển “Your Voice” – một ứng dụng công nghệ giúp dịch ngôn ngữ ký hiệu sang văn bản, và ngược lại – biến văn bản hoặc giọng nói thành hình ảnh hoạt họa ngôn ngữ ký hiệu.

Cốt lõi của ứng dụng là hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI) có khả năng nhận diện video ký hiệu từ camera, phân tích cử chỉ tay, nét mặt, khung xương cơ thể thông qua MediaPipe, sau đó dự đoán nội dung người dùng muốn truyền đạt. Đồng thời, AI cũng có thể chuyển đổi văn bản sang hoạt ảnh người ký hiệu 3D, giúp người khiếm thính hiểu nội dung từ người thường nói.

Không cần kết nối internet, hệ thống sử dụng giải pháp client-server nội bộ hoặc lưu trữ cục bộ, phù hợp cho trường học, bệnh viện, và hộ gia đình có trẻ khiếm thính.

Công nghệ từ trái tim

Không chỉ là một dự án công nghệ, “Your Voice” là kết quả của sự đồng cảm. Nhóm phát triển – bao gồm sinh viên và giảng viên hướng dẫn – đã tự tay xây dựng bộ dữ liệu ký hiệu, huấn luyện mô hình AI, thiết kế hoạt họa người ký hiệu và kiểm thử trực tiếp với người điếc tại 15 trung tâm giáo dục đặc biệt. Kết quả thử nghiệm đạt độ chính xác lên tới 95%, với thời gian phản hồi dưới 3 giây – một con số ấn tượng đối với ứng dụng chạy trên thiết bị di động.

Dự án cũng đã được công nhận và giành giải thưởng tại nhiều hội thi khoa học kỹ thuật cấp tỉnh và quốc gia, đồng thời đại diện Việt Nam tham dự cuộc thi quốc tế về sáng kiến bền vững.

Tương lai nào cho người khiếm thính?

“Your Voice” không thể thay đổi toàn bộ thế giới, nhưng có thể thay đổi thế giới của những người khiếm thính. Khi họ có thể giao tiếp với bác sĩ mà không cần người thân đi cùng, khi một đứa trẻ khiếm thính có thể học trong lớp học phổ thông mà không bị cô lập, khi cha mẹ có thể “nói chuyện” với con bị khiếm thính bằng công nghệ – đó là những thay đổi rất thực.

Tương lai của người khiếm thính không chỉ phụ thuộc vào nỗ lực của họ, mà còn nằm ở tấm lòng và sáng tạo của những người bình thường – sẵn sàng đưa công nghệ phục vụ những cộng đồng dễ bị lãng quên.

Khoa Công nghệ thông tin